Asset Publisher
Użytkowanie lasu
Użytkowanie lasu jest gałęzią gospodarki leśnej, która zajmuje się planowaniem i racjonalnym pobieraniem użytków leśnych.
Wyróżniamy użytkowanie:
• główne – dotyczy pozyskania i wykorzystania surowca drzewnego w granicach nie przekraczających możliwości produkcyjnych lasu,
• uboczne – dotyczy pozyskania i wykorzystania innych użytków niedrzewnych – głównie grzyby leśne oraz owoce – borówki czernicy (zwanej czarną jagodą), borówki brusznicy, jeżyny, maliny, róży, głogów, jarzębu pospolitego (popularnej jarzębiny czerwonej), żurawiny, bzu czarnego, orzechów laskowych).
Użytkowanie lasu zajmuje się przede wszystkim sposobami i organizacją pozyskania drewna oraz innych płodów leśnych. Pod tym pojęciem rozumiemy ścinkę, okrzesanie, wyrób sortymentów oraz ich odbiór przez pracownika Służby Leśnej. Pozyskanie rozpoczyna się od jego zaplanowania podczas sporządzania planu urządzania lasu. O jego wielkości decyduje tzw. etat cięć. Jest to ilość drewna możliwa do wycięcia w drzewostanach na określonej powierzchni w okresie 10 lat, które obejmuje plan. Weryfikacja wielkości pozyskania odbywa się podczas szacunków brakarskich, które wykonywane są w roku kalendarzowym, poprzedzającym wycinkę, a na ich podstawie powstaje jednoroczny plan cięć tzw. wniosek cięć. Dają one dokładniejsze informacje na temat ilości i jakości planowanej do pozyskania masy drzewnej. Ponadto zapewniają pozyskanie drewna w granicach nieprzekraczających możliwości produkcyjnych lasu, ale również systematycznie zwiększających zapas drewna pozostającego w lasach, tzw. zapasu na pniu. Krótko mówiąc, leśnicy prowadzą w lasach gospodarkę w sposób zapewniający ich trwałość i możliwość odnawiania. Dzięki temu, że etat jest niższy niż przyrost drewna w tym samym okresie, następuje stały wzrost zapasu „drewna na pniu" (w Polsce pozyskuje się ok. 55 proc. przyrostu).
Przed przystąpieniem do prac wykonywany jest szereg czynności przygotowawczych np.: oznaczenie granic powierzchni manipulacyjnej, wyznaczenie miejsc składowania drewna, kierunku obalania drzew i wywozu drewna. W trakcie trwania wycinki surowiec drzewny sukcesywnie jest odbierany i kontrolowany pod względem jakości jego wykonania. Po zakończeniu prac związanych z pozyskaniem, powierzchnia zostaje uprzątnięta w sposób umożliwiający przyszłe odnowienie drzewostanu.
Pozyskane drewno pochodzi z:
• cięć rębnych – usuwanie z lasu drzewostanów dojrzałych, których podstawowym celem jest ich przebudowa oraz odtworzenie,
• cięć pielęgnacyjnych (czyszczeń i trzebieży) – usuwanie z lasu części drzew uznanych za niepożądane i szkodliwe dla pozostałych drzew i wartościowych elementów drzewostanu. Pozyskane drewno jest uboczną konsekwencją pielęgnacji drzewostanów w celu zwiększenia możliwości rozwojowych drzew i poprawy ich jakości technicznej,
• cięć niezaplanowanych – są one konsekwencją wystąpienia klęsk żywiołowych.
Obecnie wyróżniamy następujące sposoby pozyskania drewna:
• ręczno-maszynowy – drewno pozyskuje się ręcznie, za pomocą pilarek. Prace pilarką obejmują ścinkę, okrzesywanie oraz wyrzynkę na poszczególne sortymenty. Następnie za pomocą ciągników drewno zrywane jest do miejsca składowania, gdzie czeka na odbiór przez klienta.
• mechaniczny – proces ten jest realizowany z zastosowaniem maszyn wielooperacyjnych: harwesterów, które ścinają, okrzesują oraz wyrabiają sortymenty oraz forwarderów, które wyrobione drewno zrywają. Podnoszą one ergonomię i wydajność prac pozyskaniowych.
Nadleśnictwo Kalisz w obecnie obowiązującym planie urządzania lasu pozyskuje średnio rocznie 50 250 m3 grubizny i około 4 000 m3 drobnicy.
Planowane użytkowanie główne na okres obowiązywania planu urządzania lasu wynosi:
• etat powierzchniowy: 8 500,68 ha,
• etat miąższościowy: 502 545 m3 grubizny netto,
- drewno gatunków iglastych 475 732 m3,
- drewno gatunków liściastych 26 813 m3.
Użytkowanie lasu jest dziedziną nie tylko o użytkach leśnych, ale i służącą zaspokajaniu potrzeb społecznych poprzez kształtowanie warunków zdrowotnych i rekreacyjnych.
Asset Publisher
Uratowany bielik odleciał ku wolności
Uratowany bielik odleciał ku wolności
Dzięki wspólnym wysiłkom leśników z Nadleśnictwa Włoszakowice, pracowników Stacji Badawczej PZŁ w Czempiniu oraz ornitologów z Komitetu Ochrony Orłów odnaleziony niespełna dwa tygodnie temu bielik odleciał ku wolności. To najlepszy gest jaki możemy zrobić dla przyrody, zwłaszcza dziś kiedy obchodzimy Światowy Dzień Ziemi.
Leśnicy z Nadleśnictwa Włoszakowice na swoim terenie znaleźli osłabionego bielika, który nie potrafił wzbić się w powietrze i zachowywał się nienaturalnie. Dzięki pomocy ornitologów z Komitetu Ochrony Orłów ptak został odłowiony i odwieziony do Stacji Badawczej PZŁ w Czempiniu.
Tam przez 10 dni pod czujnym okiem Henryka Mąki, specjalisty od ptaków drapieżnych, dochodził do siebie. Okazało się, że ptak był otruty.
- Bezpośredni kontakt z człowiekiem dla ptaków, ale i dla każdego dziko żyjącego zwierzęcia, jest niebywałym stresem. Dlatego niezmiernie ważne jest to, aby nasza pomoc opierała się przede wszystkim na wiedzy, a nasze działania żeby były szybkie, zdecydowane i skutecznie – mówi Henryk Mąka ze Stacji Badawczej PZŁ w Czempiniu.
Na szczęście w tym przypadku zastosowana terapia witaminowa pomogła i ptak szybko wrócił do zdrowia.
Zanim jednak bielik wzbił się w powietrze, został zaobrączkowany przez dr hab.Tadeusza Mizerę z UP w Poznaniu obrączką Stacji Ornitologicznej PAN w Gdańsku AX3754 oraz czarną obrączką obserwacyjną P945. Dzięki temu miłośnicy ptaków będą mogli śledzić jego dalsze losy.
- Stosunkowo rzadko zdarza się, że udaje nam się wrócić skrzywdzone przez człowieka ptaki szponiaste naturze. Tym razem dzięki szybkiej reakcji i dobrej współpracy ornitologów z Komitetu Ochrony Orłów oraz pracowników Nadleśnictwa Włoszakowice i oczywiście nieocenionej pomocy Ośrodka Rehabilitacji Zwierząt w Czempiniu rehabilitacja zakończyła się szczęśliwie. Ptak dostał szansę życia w naturze. Miejmy nadzieję, że z niej skorzysta. – przyznaje dr hab.Tadeusz Mizera.
Po obrączkowaniu i przygotowaniu do transportu nasz pacjent udał się w krótką podróż z Czempinia do Nadleśnictwa Włoszakowice, gdzie został wypuszczony w pobliżu miejsca odnalezienia.
- To niebywały widok i niesamowite emocje móc towarzyszyć w takim przedsięwzięciu. To jedno z najważniejszych zadań przyrodników, leśników i ekologów – pomoc zwierzętom, które tego potrzebują i obserwacja, jak wracają w miejsca swojego naturalnego występowania. Warto otym pamiętać zwłaszcza w takim dniu, jak dziś, kiedy obchodzimy Światowy Dzień Ziemi. – dodaje dr inż. Małgorzata Krokowska-Paluszak rzecznik prasowy RDLP w Poznaniu.
Na początku XX w. bielik był w Polsce na krawędzi wymarcia. Jednak, dzięki niezwykłe efektywnym działaniom ochronnym na przestrzeni ostatnich 100 lat jego populacja wzrosła 25-krotnie, w tym dwukrotnie w ciągu obecnego stulecia. W przypadku orła bielika znakomicie sprawdza się ochrona strefowa. Aktualnie w lasach administrowanych przez RDLP w Poznaniu gniazduje 50 par bielików. To doskonały przykład na to jak współpraca pomiędzy naukowcami, leśnikami i członkami Komitetu Ochrony Orłów, przy odpowiednich regulacjach prawnych, może przynieść wymierne korzyści.
Na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu gniazduje aż 50 par bielików, posiadających 95 gniazd. Wszystkie gniazda posiadają wyznaczone strefy ochrony. To prawie 3,5 tysiące hektarów lasów pod ścisłym ochronnym nadzorem, gwarantującym bielikom bezpieczeństwo.
Bielik był pierwszym wśród gatunków ptaków szponiastych, którego otoczono ochroną w Polsce. Nastąpiło to już w latach 20. minionego wieku. Był to również pierwszy gatunek, dla którego w latach 70. utworzono strefy ochronne. Wprowadzenie ochrony gatunkowej, zakaz stosowania DDT i ochrony gniazd, połączone z podniesieniem świadomości społecznej spowodowały, iż bielik ma się obecnie bardzo dobrze. Jego liczebność w kraju szacuje się na około 1500 par.
Polska posiada po Norwegii i europejskiej części Rosji trzecią pod względem wielkości populację lęgową bielika na kontynencie.
Bielik to gatunek związany ze środowiskiem wodnym, a nawet morskim. Tam zdobywa pokarm, polując przede wszystkim na ryby. Pełni przy tym bardzo ważną role sanitarną, gdyż wyłapuje ryby chore bądź śnięte. Jego przysmakiem są również ptaki wodne, a zwłaszcza łyski. Zdarza się często, że para bielików współpracuje w polowaniu, zmuszając ptaki wodne do ciągłego nurkowania. Wyczerpane przebywaniem pod wodą ofiary stają się wówczas łatwym do schwytania łupem.
1) Bielik (Haliaeetus albicilla) to duży ptak z rzędu szponiastych, który w ostatnim dziesięcioleciu, dzięki wspólnym wysiłkom członków Komitetu Ochrony Orłów i leśników,
jest w rozkwicie liczebności.
2) Do polepszenia sytuacji bielika przyczyniła się ochrona strefowa. Drzewo z gniazdem zabezpieczone jest w pierwszej kolejności strefą ochrony całorocznej - w promieniu do 200 m od gniazda - w której bez specjalnego zezwolenia zabronione jest wykonywanie jakichkolwiek prac w okresie całego roku.
3) Zakłada gniazdo najczęściej na starych ponad 100-letnich sosnach. Jest gatunkiem silnie związanym ze środowiskiem leśnym położonych w pobliżu jezior i stawów rybnych.
4) W Polsce objęty jest ścisłą ochroną gatunkową, w tym ochroną "strefową", wpisany jest do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt oraz do Załącznika nr 1 do "Dyrektywy ptasiej" Unii Europejskiej.
