Wydawca treści
Polskie lasy
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.
Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.
W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.
Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.
W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.
W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.
Raporty o stanie lasów w Polsce
Najnowsze aktualności
Obserwatorzy przyrody na tropie – Jaszczurka zwinka
Obserwatorzy przyrody na tropie – Jaszczurka zwinka
Nauki zdalna to doskonały czas na naukę przyrody poprzez obserwację przyrody.
Mało kto wie, że w naszym kraju występują aż 4 gatunki jaszczurek. Dziś przyjrzymy się bliżej jaszczurce zwince.
Jaszczurka zwinka swoją nazwę zawdzięcza przede wszystkim swojej szybkości i zwinności. Jest jedną z najliczniej występujących jaszczurek w Polsce, tuż za nią plasuje się jaszczurka żyworódka i padalec, w niektórych regionach kraju nazywany również miedzianką. Do najrzadszych jaszczurek należy jaszczurka zielona, jest tak rzadko obserwowana, że mało kto wierzy w jej występowanie na terenie naszego kraju.
Zwinka w ciągu swojego dość długie życia (10-12 lat) może osiągać nawet do 25 cm i 40-70 g. W naturze jednak rzadko możemy obserwować tak duże osobniki, dzieje się tak ze względu na licznych wrogów, jakich posiada. Zwinna jaszczurka musi być wciąż gotowa na ucieczkę, czyha na nią wiele niebezpieczeństw z lądu, a nawet z powietrza. Do wrogów numer jeden zwinki możemy zaliczyć bez wątpienia gniewosza plamistego, czyli naszego rodzimego węża, równie niebezpieczni okazują się nasi sympatyczni milusińscy, koty uwielbiają dla zabawy polować na te zwinne gady.
Jaszczurka zwinka podobnie jak pozostałe gady jest najaktywniejsza w godzinach popołudniowych. Tę porę dnia również wskazujemy jako najlepszą do obserwacji naszych rodzimych gadów. Warto odpowiednio przemyśleć miejsce planowanej obserwacji gadów, najlepsze pod kątem obserwacji jaszczurek są odkryte polany, zarastające skraje lasów, oraz ogródki skalne w pobliżu siedzib ludzkich. Wspaniałą podpowiedzią dla obserwatorów jaszczurek jest występowanie nagich ślimaków, tam, gdzie jest ich pod dostatkiem, możemy mieć pewność, że znajdziemy również jaszczurkę zwinkę.
Na koniec chcieliśmy tylko dodać, że wszystkie gady są w Polsce pod ochroną, nie należy stresować niepotrzebnie tych zwierząt, ponieważ w momencie zagrożenia ratują się odrzuceniem ogona, napastnik ma zadowolić się wijącym fragmentem ciała i tym samym pozwolić jaszczurce bezpiecznie oddalić się od niebezpieczeństwa. Uszkodzony ogon regeneruje się, niestety nie zawsze prawidłowo.
