Asset Publisher
Zagrożenie pożarowe
Ogień to niebezpieczne i nieprzewidywalne zjawisko fizyczne, które staje się groźne, gdy zapominamy o podstawowych zasadach ochrony przeciwpożarowej.
Zanim wybierzesz się na leśną wędrówkę (szczególnie latem) sprawdź czy Twoja obecność nie będzie stanowiła zagrożenia dla lasu.
Zagrożenie pożarowe w łatwy sposób można sprawdzić na mapie, zamieszczonej w linku. Zapraszamy!
Mapa zagrożenia pożarowego - link
Ogień to niebezpieczne i nieprzewidywalne zjawisko fizyczne, które staje się groźne, gdy zapominamy o podstawowych zasadach ochrony przeciwpożarowej. Bogate w masę organiczną środowisko lasu czy łąki to ogromny magazyn materiału łatwopalnego. Szczególnie ma to znaczenie w okresie wiosennych i letnich susz. Nie rzadko wilgotność ściółki spada wówczas poniżej 10% tworząc idealne warunki do powstania pożaru. Czynnik termiczny, jakim może być zwykły niedopałek papierosa rzucony w łatwopalne otoczenie to często początek końca czegoś, co jeszcze do niedawna było bogatą w życie biologiczne łąką czy lasem cieszącym nasze oczy od dziesięcioleci.
Przepisy dotyczące funkcjonowania ochrony przeciwpożarowej ustalają dla kierowników jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych wytyczne dotyczące działań mających na celu ograniczenie skutków pożarów, szczególnie niedopuszczenie do znacznego ich rozwoju. Działania w tym zakresie mają na celu między innymi zapewnienie szybkiego wykrywania pożarów i alarmowania o ich powstaniu właściwych jednostek ratowniczych, a także umożliwienie szybkiego i skutecznego gaszenia pożarów przez jednostki ochrony przeciwpożarowej i siły własne.
W okresie akcji bezpośredniej, która trwa od marca do października w siedzibie Nadleśnictwa w miejscowości Szałe uruchamiany jest Punkt Alarmowo Dyspozycyjny, którego zadaniem jest przekazywanie informacji o zagrożeniu pożarowym i koordynowanie akcji gaśniczych. Punkt Alarmowo Dyspozycyjny nadleśnictwa ma łączność drogą radiową i telefoniczną z Punktem Obserwacyjnym, Strażą Pożarną, leśnictwami oraz Leśną Bazą Lotniczą.
W punkcie obserwacyjnym Nadleśnictwa Kalisz w Pieczyskach znajduje się kamera przemysłowa monitorująca obszar obrębu Pieczyska oraz sąsiadujące tereny Nadleśnictwa Taczanów i Przedborów. Punkt obserwacyjny należy do zintegrowanej sieci punktów obserwacyjnych Lasów Państwowych. Tereny Nadleśnictwa Kalisz są monitorowane przez punkty obserwacyjne sąsiednich nadleśnictw: w Spóle (N-ctwo Przedborów), w Mikstat (N-ctwo Taczanów), w Petrykach (N-ctwo Grodziec), w Grąbkowie (N-ctwo Turek), w Jasionnej (N-ctwo Złoczew). Punkty obserwacyjne są tak rozmieszczone w terenie, aby zasięgi poszczególnych punktów się krzyżowały, co bardzo ułatwia dokładną lokalizację pożaru.
Dodatkowo w okresie dużego zagrożenia pożarowego Nadleśnictwo organizuje naziemne patrole przeciwpożarowe. Pełnią je stali pracownicy LP i Straż Leśna. Organizowane są na obszarach, przez które przechodzą odcinki dróg charakteryzujące się znacznym natężeniem ruchu ludzi (w celach wypoczynkowo-rekreacyjnych i w poszukiwaniu płodów runa leśnego). Patrolowane są także obrzeża lasów w okresie wypalania traw lub innych suchych pozostałości.
W okresie szczególnie dużego zagrożenia pożarowego RDLP w Poznaniu organizuje loty patrolowo-gaśnicze samolotami gaśniczymi z ograniczonym ładunkiem środków gaśniczych za pomocą różnych typów samolotów mających bezpośrednią łączność radiową z Nadleśnictwem na paśmie leśnym. Taktyka patrolowania lotniczego jest uzależniona od natężenia występowania okresowych pożarów, charakterystyki terenów leśnych oraz stosowanego sprzętu lotniczego. Ustalone trasy patrolowania uwzględniają faktyczne zagrożenie pożarowe oraz istniejące luki w systemie wykrywania.
Leśne Bazy Lotnicze znajdują się na terenie nadleśnictwa: Taczanów i Oborniki.
Na podstawie dwóch rozporządzeń w sprawie dróg pożarowych: Rozporządzenia MSWiA z dnia 24 lipca 2009 r. (Dz. U. Nr 124, poz. 1030 z dnia 6 sierpnia 2009 r.) i Rozporządzenia MŚ z 22 marca 2006 r. (Dz. U. Nr 58, poz. 405 z dnia 7 kwietnia 2006 r) w Nadleśnictwie Kalisz wyznaczono 19 dojazdów pożarowych. Większość to drogi gruntowe utrzymywane w sposób zapewniający ich przejezdność.
Na terenie Nadleśnictwa Kalisz znajdują się dwie bazy sprzętu do gaszenia pożarów lasów – w leśnictwie Morawin oddz. 126a i w leśnictwie Wróbel oddz. 288f.
Nadleśnictwo posiada samochód patrolowo-gaśniczy wyposażony w moduł gaśniczy wysokociśnieniowy na podwoziu samochodu terenowego Mitsubishi.
Dodatkowo, na wypadek pożaru, do jego gaszenia i dozorowaniu pożarzysk przystępują Zakłady Usług Leśnych – na podstawie umów podpisanych z Nadleśnictwem.
System monitoringu, jaki funkcjonuje w Lasach Państwowych ma za zadanie jak najwcześniejsze wykrycie pożaru lasu. Czas ma kluczowe znaczenie przy podjętej akcji gaśniczej. Im wcześniej jednostki straży pożarnej dotrą na miejsce pożaru tym większe szanse na szybkie ugaszenie pożaru i minimalizację strat.
Wynikiem coraz sprawniejszego systemu obserwacyjnego Lasów Państwowych jest wyraźne zmniejszenie się powierzchni pożarów. Liczba pożarów zależy w dużej mierze od pogody i utrzymujących się okresów bez opadów.
Nadleśnictwo prowadzi również w szerokim zakresie akcję profilaktyczno - propagandową poprzez wywieszanie tablic informacyjnych.
Lasy Nadleśnictwa Kalisz należą do I kategorii zagrożenia pożarowego, co oznacza najwyższe zagrożenie pożarami. Wpływ na to ma udział siedlisk borowych, bliskość aglomeracji miejskiej i zwiększoną penetracją lasu przez ludność.
W okresach dużej suszy Nadleśniczy może wprowadzić stały lub okresowy zakaz wstępu do lasu. Gdy wilgotność ściółki leśnej przez 5 kolejnych dni jest poniżej 10 % wprowadza się zakaz wstępu do lasu.
Nadleśnictwo Kalisz położone jest w 26. strefie prognostycznej bieżącego zagrożenia pożarowego. Meteorologiczny Punkt Prognostyczny (MPP) znajdujący się w miejscowości Pieczyska ustala stopień zagrożenia pożarowego dla następujących nadleśnictw: Antonin, Kalisz, Przedborów, Syców i Taczanów.
W latach 2003-2012 na terenie Nadleśnictwa Kalisz powstało 180 pożarów o łącznej powierzchni 56,17 ha.
Pożary w grupach w zależności od wielkości powierzchni przedstawiają się następująco:
- ugaszone w zarodku o powierzchni do 0,05 ha - 87
- małe o powierzchni od 0,06 do 1,00 ha - 82
- średnie o powierzchni od 1,01 do 10,00 ha - 10
- duże o powierzchni od 10,01 do 100 ha - 1
Przeciętna powierzchnia 1 pożaru w minionym 10 leciu wyniosła 0,31 ha .
Największy powierzchniowo pożar miał miejsce w 2003 roku w leśnictwie Orla Góra i objął powierzchnię 12,50 ha w tym pożar całkowity drzewostanu 9,80 ha. Pożar powstał w młodniku - So 18 lat, bon. II 5, zadrzewienie 0,9, Bśw. Warunki panujące w dniu pożaru oraz brak innych powodów przebywania w tym rejonie ludzi sugeruje jako przyczynę podpalenie.
Leśnicy kaliscy zwracają się z prośbą do wszystkich korzystających z lasu o zachowanie szczególnej ostrożności w lesie i natychmiastowym informowaniu o powstałym zagrożeniu.
Asset Publisher
Leśnicy i strażacy apelują o niewypalanie traw
Leśnicy i strażacy apelują o niewypalanie traw
Po raz kolejny Lasy Państwowe włączyły się w kampanię społeczną „Stop pożarom traw” prowadzoną przez Komendę Główną Państwowej Straży Pożarnej. Przełom zimy i wiosny należy do jedynych z najbardziej niebezpiecznych w ciągu roku.
W 2020 r., jak wynika z danych Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, odnotowano 128 754 pożarów, wśród których były 41 713 pożary traw na łąkach i nieużytkach rolnych, co stanowiło ok. ponad 36 proc. wszystkich pożarów w Polsce. Strona kampanii społecznej „Stop pożarom traw”
Najczęściej do pożarów traw dochodzi na przełomie marca i kwietnia. Z danych Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej wynika, że w 2020 r. w tym okresie doszło do ok. 67 proc. wszystkich pożarów traw.
Należy podkreślić, że pożar nieużytków to nie tylko straty dla przyrody, ale stanowią one także zagrożenie dla ludzi. W ubiegłym roku podczas takich pożarów rannych zostało 54 osoby, natomiast w 2019 r. było 10 ofiar śmiertelnych oraz 140 rannych.
Wbrew obiegowej opinii pożar łąki nie użyźni gleby, a wręcz odwrotnie – wyjałowi ją. Cenne rośliny wyginą, a najszybciej odrosną chwasty. Zdaniem naukowców, wypalanie traw to najgorszy sposób przygotowania łąki do wegetacji.
Gleba się wyjaławia, gdyż zostaje wstrzymany rozkład resztek roślinnych, ulega zahamowaniu asymilacja azotu z powietrza. Od palącego się poszycia gleby, może zapalić się również podziemna warstwa torfu. Pożar torfu jest wyjątkowo trudny do ugaszenia, zdarza się, że trwa nawet kilka miesięcy. Ponadto łąka po pożarze regeneruje się przez kilka lat, natomiast odtworzenie pokładów torfu wymaga wielu wieków.
Pożary traw powodują spustoszenie dla flory i fauny. Niszczone są miejsca lęgowe wielu gatunków gnieżdżących się na ziemi i w krzewach. Palą się również gniazda już zasiedlone, a zatem z jajkami lub pisklętami, np. tak lubianych przez nas wszystkich skowronków. Dym uniemożliwia pszczołom i trzmielom oblatywanie łąk. Owady giną w płomieniach, co powoduje zmniejszenie liczby zapylonych kwiatów, a w konsekwencji obniżenie plonów roślin.
Giną zwierzęta domowe, które przypadkowo znajdą się w zasięgu pożaru (tracą orientację w dymie, ulegają zaczadzeniu). Dotyczy to również dużych zwierząt leśnych, takich jak sarny, jelenie czy dziki. Płomienie niszczą miejsca bytowania zwierzyny łownej, m.in. bażantów, kuropatw, zajęcy, a nawet saren.
W płomieniach lub na skutek podwyższonej temperatury ginie wiele pożytecznych zwierząt kręgowych: płazy (żaby, ropuchy, jaszczurki), ssaki (krety ryjówki, jeże, zające, lisy, borsuki, kuny, nornice, badylarki, ryjówki i inne drobne gryzonie).
Przy wypalaniu giną mrówki. Jedna ich kolonia może zniszczyć do 4 mln szkodliwych owadów rocznie. Mrówki zjadając resztki roślinne i zwierzęce ułatwiają rozkład masy organicznej oraz wzbogacają warstwę próchnicy, „przewietrzają” glebę. Podobnymi sprzymierzeńcami w walce ze szkodnikami są biedronki, zjadające mszyce.
Ogień uśmierca wiele pożytecznych zwierząt bezkręgowych, m.in. dżdżownice (które mają pozytywny wpływ na strukturę gleby i jej właściwości), pająki, wije, owady (drapieżne i pasożytnicze). Pożary traw niszczą rodzimą faunę i florę!
Więcej o pożarach w lasach w ciągu ostatniej dekady
Niestety, zdarza się, że ogień z łąk przenosi się na pobliskie lasy. Niszcząc młode drzewa, a te dojrzałe i starodrzewy poważnie uszkadzając. Każdego roku dochodzi do kilkunastu tego typu pożarów. Coraz cieplejsze i suchsze wiosny powodują, że to potencjalne niebezpieczeństwo coraz bardziej przekłada się na realne.
Pożary traw z uwagi na ich charakter i zazwyczaj duże rozmiary, angażują dużą liczbę strażaków. Strażacy, zaangażowani w gaszenie pożarów traw nieużytków, w tym samym czasie mogą być potrzebni w innym miejscu.
Wypalanie traw jest zabronione! Grożą za to wysokie kary, nawet do 5 tys. zł, a w przypadkach, kiedy zagrożone jest mienie lub życie – od 1 roku do 10 lat pozbawienia wolności. Za wypalanie traw grożą, oprócz kar nakładanych np. przez policję czy prokuraturę, także dotkliwe kary finansowe nakładane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w postaci zmniejszenia od 5 do 25 proc., a w skrajnych przypadkach nawet odebrania, należnej wysokości wszystkich rodzajów dopłat bezpośrednich za dany rok.
Warto przypomnieć, że leśnicy już rozpoczęli dyżury w Punktach Alarmowo-Dyspozycyjnych. To właśnie tam monitorowane jest zagrożenie pożarowe, wilgotność ściółki, a dyżurujący koordynuje również prace służb przeciwpożarowych jednostki. Na szczęście w tym roku na przełomie zimy i wiosny nie odnotowano dużej liczby pożarów lasów. O tej porze w 2020 r. od początku roku odnotowano 125 pożary lasów. Natomiast w lasach będących w zarządzie Lasów Państwowych pożary gaszono 31 razy. Od lat na ochronę przeciwpożarową Lasy Państwowe wydają ok. 100 mln zł.
Niestety, nadal głównymi przyczynami powstawania pożarów lasu są podpalenia. Średnio każdego roku aż 40 proc. pożarów zostało wywołanych przez ludzi.
Warto nadmienić, że Lasy Państwowe od wielu lat rozbudowują system przeciwpożarowy. Na terenie nadleśnictw w całym kraju znajdują się punkty obserwacyjne, czyli wieże. Stamtąd, osoba dyżurująca z góry widzi lasy danego nadleśnictwa. W chwili, kiedy widzi zagrożenie, ustala dokładne namiary miejsca i przekazuje informację do odpowiednich służb.
Na terenie lasów znajduje się ponad 660 takich wież obserwacyjnych, większość to konstrukcje metalowe, natomiast 257 wież to telewizyjne punkty obserwacyjne.Mapa zagrożenia pożarowego w lasach
Takie leśne bocianie gniazda umożliwiają szybkie wykrycie zagrożenia. Średnio, każdego roku dzięki takim punktom obserwacyjnym zostaje wykrytych ponad pół tysiąca pożarów.
Należy podkreślić, że system przeciwpożarowy, który istnieje w Lasach, został pozytywnie oceniony przez Najwyższą Izbę Kontroli. Lasy państwowe, jak zauważyli kontrolerzy, są objęte skutecznym monitoringiem wykorzystującym wieże obserwacyjne, patrole naziemne i lotnicze. Sieć pasów przeciwpożarowych i dróg pożarowych w lasach, zbiorniki przeciwpożarowe i własna flota lekkich samochodów gaśniczych sprawiają, że w lasach zarządzanych przez LP większość pożarów udaje się stłumić w zarodku.
