Wydawca treści Wydawca treści

Lasy regionu

Nadleśnictwa należące do RDLP w Poznaniu zarządzają majątkiem Skarbu Państwa na powierzchni 440 351,96 ha, w tym lasy zajmują 419 650,83 ha

Lasy te występują głównie w Województwie Wielkopolskim, z wyjątkiem jego północnej części, oraz na niewielkich obszarach Województw: Dolnośląskiego, Lubuskiego, Łódzkiego i Kujawsko-Pomorskiego. Lesistość zasięgu terytorialnego RDLP, z uwzględnieniem lasów innych własności, stanowi 22 % i jest bardzo zróżnicowana. Dominuje krajobraz rolniczy z rozdrobnionymi kompleksami leśnymi. Wysoką lesistością charakteryzuje się część północna z dużymi, zwartymi kompleksami leśnymi (Puszcza Notecka, Puszcza Zielonka) i Południowa (Lasy Antonińsko-Sycowskie). Na pozostałym obszarze występują wyspowo, dość regularnie rozmieszczone, duże kompleksy leśne jak: Bory Nowotomyskie, Lasy Włoszakowickie, Lasy Nadbaryckie, Lasy Kórnickie, Lasy Czerniejewskie, Lasy Skorzęcińskie, Lasy Czeszewskie, Bory Grodzieckie.

Teren RDLP w Poznaniu, według regionalizacji przyrodniczo-leśnej, należy głównie do III Krainy Wielkopolsko-Pomorskiej. Niewielki obszar na wschodzie w okolicy Koła (Wysoczyzna Kłodawska) należy do IV Krainy Mazowiecko-Podlaskiej, oraz na Południu w okolicy Sycowa (Wzgórza Trzebnicko-Ostrzeszowskie i Równina Oleśnicka) – do V Krainy Śląskiej. Klimat jest łagodny ze względu na znaczący wpływ powietrza pochodzenia oceanicznego, jednak zróżnicowany. Na krańcach zachodnich średnia temperatura roczna sięga 8,5 0C, na wschodnich spada do 8 0C w związku z postępującą w kierunku wschodnim kontynentalizacją klimatu. Ilość opadów wodnych jest niewielka – około 550 mm rocznie, w części wschodniej spada do 450 mm, na krańcach południowych wzrasta do 650 mm. Otwarte tereny wielkich równin sprzyjają swobodnemu przepływowi mas powietrza o różnym pochodzeniu, stąd duża zmienność zjawisk pogodowych. Termiczny okres wegetacyjny jest długi i przekracza 220 dni, w części wschodniej spada do 210 dni w roku.

Krajobraz ukształtowany został na większości obszaru RDLP - w części północnej i środkowej, w mezoregionach: Puszczy Noteckiej, Pojezierzy Wielkopolskich, Równiny Nowotomyskiej, Równiny Opalenicko-Wrzesińskiej, Wysoczyzny Leszczyńskiej i Borów Grodzieckich - przez zlodowacenie bałtyckie. Rozległe, sfalowane równiny moren dennych urozmaicone są licznymi pagórkami moren czołowych, piaszczystymi równinami uformowanymi przez odpływające wody z lądolodu i jeziorami na pojezierzach: Poznańskim, Gnieźnieńskim, Międzychodzko-Sierakowskim, Sławskim, Leszczyńskim. Na wielu piaszczystych równinach wiatry uformowały pagórkowate obszary wydmowe, największe z nich charakteryzują Puszczę Notecką.
Krajobraz części południowej - fragmenty Wysoczyzny Leszczyńskiej, Mezoregion Krotoszyński, Wysoczyzna Turecka, Wysoczyzna Kłodawska, Kotlina Żmigrodzka, Milicka i Grabowska, Równina Oleśnicka, Wzgórza Trzebnicko-Ostrzeszowskie - ukształtowany został przez starsze zlodowacenie środkowopolskie, stąd rzeźba tego terenu jest mniej urozmaicona i charakteryzuje się brakiem jezior. Jednak to tutaj znajduje się najwyższe wzniesienie morenowe w Wielkopolsce – Kobyla Góra (284 m npm).
Charakterystyczna jest obecność w krajobrazie zalewowych dolin rzecznych: Warty, Prosny, Obry i mniejszych rzek, oraz rozległych pradolin: warszawsko-berlińskiej, łączącej bieg środkowej Warty poprzez łęgi obrzańskie do Odry, oraz pradoliny Baryczy.

Z budową geologiczną regionu i lokalizacją lasów w terenach mniej przydatnych dla rolnictwa związana jest jakość gleb leśnych. Około 30 % powierzchni to zalesione dawne grunty rolne. Największe powierzchnie zajmują utworzone z piasków gleby rdzawe i bielicowe, mniejsze – utworzone z glin i innych utworów zwałowych gleby brunatne i płowe. W dolinach zalewowych i obniżeniach terenu dominują, wykształcone w procesach bagiennych, gleby murszaste, czarne ziemie, gleby torfowe i murszowe.

Spośród typów lasów dominują bory świeże i mieszane bory świeże. Siedliska borowe zajmują ogółem 50 % powierzchni. 49 % powierzchni zajmują siedliska lasowe, dominują tutaj lasy mieszane i lasy liściaste, na które składają się głównie grądy z grabem i dąbrowy, a w miejscach wilgotnych, zalewowych, w dolinach rzek i strumieni: łęgi jesionowo-wiązowo-dębowe, wierzbowo-topolowe, 2,8 % zajmują olsy.

Najliczniej spotykanym gatunkiem, w większości siedlisk leśnych jest sosna – na 77,2 % powierzchni. Wyjątkowo duży udział w skali kraju zajmują dęby – 12,6 %. Brzoza i olsza zajmują odpowiednio 3,6 i 4,6 %. Pozostałą niewielką powierzchnię zajmują: świerk, buk, grab i topole.

W borach sosnowych wykształciły się cenne ekotypy sosny. Na zachodnim krańcu – sosna bolewicka, na południowym – sosna rychtalska. W lasach często spotykane są dąbrowy, z których najbardziej znana jest dąbrowa krotoszyńska, jako jeden z największych kompleksów drzewostanów dębu szypułkowego w Polsce, którego drewno osiąga tutaj najwyższą jakość. Cenne dąbrowy dębu bezszypułkowego to dąbrowy: rychtalskie, włoszakowickie, grodziskie i z Puszczy Zielonki.

Trudne warunki przyrodnicze oraz urbanizacja złożyły się na priorytet funkcji ochronnych lasu. Lasy o różnych kategoriach ochronności stanowią 56,3 % powierzchni. Średni wiek drzewostanów to 62 lata. Najwięcej jest drzewostanów, w przedziale 61-80 lat zajmują 20,2 % powierzchni, w przedziale 41-60 lat – 19,8 %. Drzewostanów młodych – w wieku do 40 lat jest 27,7 %, a drzewostany dojrzałe (ponad 80-letnie) jest 25,3 % udziału powierzchniowego. Średnia zasobność drzewostanów wynosi 261 m3ha, a w ciągu roku przyrasta na 1 hektarze lasu około 8,64 m3 brutto masy drzewnej na hektar.

Polecane artykuły Polecane artykuły

Powrót

Hodowla lasu

Hodowla lasu

SELEKCJA I NASIENNICTWO

Działania z zakresu nasiennictwa i selekcji w Nadleśnictwie Kalisz zostały zawarte w:

  • Programie zachowania leśnych zasobów genowych i hodowli selekcyjnej drzew leśnych na lata 1991-2010 oraz w
  • Programie zachowania leśnych zasobów genowych i hodowli selekcyjnej drzew w Polsce na lata 2011-2035 I etap realizacji lata 2011-2021

Baza nasienna Nadleśnictwa położona jest w zasięgu regionu nasiennego 354 i 452.

Podstawą bazy nasiennej dla nadleśnictwa są gospodarcze drzewostany nasienne  oraz źródła nasion.
Wykazana poniżej baza nasienna zaewidencjonowana jest w Krajowym Rejestrze Leśnego Materiału Podstawowego.

Drzewostany nasienne gospodarcze:
Drzewostany nasienne gospodarcze stanowią w przypadku nadleśnictwa podstawową bazę nasienną. W minionym okresie nadleśnictwo dokonało weryfikacji gospodarczych drzewostanów nasiennych i wg. stanu na 31. 12. 2013 r. posiada ich łącznie 269,95 ha, w tym:
brzozowych 3.74 ha
dębowych  20.67 ha
olchowych 2.62 ha
sosnowych 242.92 ha

Źródła nasion:
Źródła nasion są najniższą podkategorią bazy nasiennej, należącej do kategorii ze zidentyfikowanego źródła. Bazę tę rozpoczęto tworzyć po 2004 r. po wejściu w życie ustawy o leśnym materiale rozmnożeniowym. Zgodnie z wymogami nadleśnictwo uznało i zarejestrowało 6 źródeł nasion następujących gatunków drzew leśnych: dąb czerwony, jesion, klon, lipa, jawor, grab.

Opisana baza nasienna zabezpiecza zapotrzebowanie nadleśnictwa na materiał sadzeniowy głównych gatunków niezbędnych do wykonania odnowień i zalesień. Jedynym mankamentem jest brak dostatecznej bazy nasiennej dębu szypułkowego oraz brak bazy nasiennej dębu bezszypułkowego oraz buka.

Bloki upraw pochodnych:
W Nadleśnictwie Kalisz wyznaczono 169,59 ha bloków upraw pochodnych, z czego jeden sosny z WDN Nadleśnictwa Bolewice (48,11 ha), jeden sosny rychtalskiej z WDN w Nadleśnictwie Syców (79,46 ha), i jeden blok sosny rychtalskiej z PLANT NAS w Nadleśnictwie Syców (42,02 ha).
Do  2012.12.31 założono 57,99 ha upraw pochodnych, z czego 50,78 ha w blokach upraw pochodnych a 7,21 ha poza blokami, w tym:
Uprawy w blokach:
- So WDN Bolewice     –   17,43 ha 
- So WDN  Syców    – 26,92 ha
- So PN Syców -  6,43 ha
   
Uprawy poza blokami:
- So WDN Syców – 7,21 ha.

 

SZKÓŁKARSTWO

Nadleśnictwo Kalisz  posiada jedną szkółkę leśną w miejscowości Brzeziny przy ul. Kordeckiego 4.
Szkółka Długosz założona została w 1989 roku. Położona jest na terenie Obrębu Pieczyska leśnictwa Zajączki. Powierzchnia całkowita 823 ary, powierzchnia produkcyjna 440 ary. Szkółka składa się z czterech kwater, dwóch pasów podokapowych do produkcji jodły i buka o łącznej powierzchni 1,80 ara i inspektu o powierzchni 2 ary. Gleby szkółki to piaski słabo gliniaste i gliniaste lekkie. 
W 2009 roku nadleśnictwo opracowało „Perspektywiczny Program Produkcji Szkółkarskiej na lata 2009 – 2015". Od 2012 roku powierzchnia produkcyjna szkółki  – wynosi 3,90 ha.
Szkółka wyposażona jest w sprzęt do uprawy gleby, wysiewu nasion, nawadniania, pielęgnacji i ochrony sadzonek. Zebrane nasiona wysiewamy na szkółce i  produkujemy z nich sadzonki 1-roczne, 2-letnie, 3-letnie i 4-letnie drzew i krzewów iglastych oraz liściastych. Materiał, który produkujemy w pełni pokrywa zapotrzebowanie na sadzonki Nadleśnictwa. Nadmiary sadzonek Nadleśnictwo sprzedaje odbiorcom indywidualnym oraz innym jednostkom Lasów Państwowych.

 

ODNOWIENIA I ZALESIENIA

Odnowienie lasu oznacza zakładanie nowych drzewostanów, mających zająć miejsce dotychczasowych, ustępujących bądź to w toku użytkowania przy zastosowaniu określonych rębni, bądź też zniszczony przez klęski elementarne, pożary lub śniegi, żer owadów, masowe występowanie grzybów pasożytniczych, lawiny itp.
Zalesienia to zakładanie nowych drzewostanów na gruntach rolnych lub innych nie użytkowanych rolniczo.
Wyhodowane w szkółkach sadzonki trafiają do wszystkich leśnictw na zakładane corocznie nowe uprawy oraz między innymi do prywatnych właścicieli lasów. Około 20% wszystkich odnowień w Nadleśnictwie stanowią odnowienia naturalne sosny na powierzchniach otwartych. Eliminuje to etap produkcji sadzonek, stres, któremu ulegają sadzonki przy przesadzaniu ze szkółki oraz zmniejsza degradację środowiska leśnego. Jesteśmy dumni z powstałych w ten sposób samosiewów sosnowych