Wyróżniamy użytkowanie:
•    główne – dotyczy pozyskania i wykorzystania surowca drzewnego w granicach nie przekraczających możliwości produkcyjnych lasu,
•    uboczne – dotyczy pozyskania i wykorzystania innych użytków niedrzewnych – głównie grzyby leśne oraz owoce – borówki czernicy (zwanej czarną jagodą), borówki brusznicy,  jeżyny, maliny, róży, głogów, jarzębu pospolitego (popularnej jarzębiny czerwonej), żurawiny, bzu czarnego, orzechów laskowych).

Użytkowanie lasu zajmuje się przede wszystkim sposobami i organizacją pozyskania drewna oraz innych płodów leśnych. Pod tym pojęciem rozumiemy ścinkę, okrzesanie, wyrób sortymentów oraz ich odbiór przez pracownika Służby Leśnej. Pozyskanie rozpoczyna się od jego zaplanowania podczas sporządzania planu urządzania lasu. O jego wielkości decyduje tzw. etat cięć. Jest to ilość drewna możliwa do wycięcia w drzewostanach na określonej powierzchni  w okresie 10 lat, które obejmuje plan. Weryfikacja wielkości pozyskania odbywa się podczas szacunków brakarskich, które wykonywane są w roku kalendarzowym, poprzedzającym wycinkę, a na ich podstawie powstaje jednoroczny plan cięć tzw. wniosek cięć. Dają one dokładniejsze informacje na temat ilości i jakości planowanej do pozyskania masy drzewnej. Ponadto zapewniają pozyskanie drewna w granicach nieprzekraczających możliwości produkcyjnych lasu, ale również systematycznie zwiększających zapas drewna pozostającego w lasach, tzw. zapasu na pniu. Krótko mówiąc, leśnicy prowadzą w lasach gospodarkę w sposób zapewniający ich trwałość i możliwość odnawiania. Dzięki temu, że etat jest niższy niż przyrost drewna w tym samym okresie, następuje stały wzrost zapasu „drewna na pniu" (w Polsce pozyskuje się ok. 55 proc. przyrostu).

Przed przystąpieniem do prac wykonywany jest szereg czynności przygotowawczych np.: oznaczenie granic powierzchni manipulacyjnej, wyznaczenie miejsc składowania drewna, kierunku obalania drzew i wywozu drewna. W trakcie trwania wycinki surowiec drzewny sukcesywnie jest odbierany i kontrolowany pod względem jakości jego wykonania. Po zakończeniu prac związanych z pozyskaniem, powierzchnia zostaje uprzątnięta w sposób umożliwiający przyszłe odnowienie drzewostanu.

Pozyskane drewno pochodzi z:
•    cięć rębnych – usuwanie z lasu drzewostanów dojrzałych, których podstawowym celem jest ich przebudowa oraz odtworzenie,
•    cięć pielęgnacyjnych (czyszczeń i trzebieży) – usuwanie z lasu części drzew uznanych za niepożądane i szkodliwe dla pozostałych drzew i wartościowych elementów drzewostanu. Pozyskane drewno jest uboczną konsekwencją pielęgnacji drzewostanów w celu zwiększenia możliwości rozwojowych drzew i poprawy ich jakości technicznej,
•    cięć niezaplanowanych – są one konsekwencją wystąpienia klęsk żywiołowych.

Obecnie wyróżniamy następujące sposoby pozyskania drewna:
•    ręczno-maszynowy – drewno pozyskuje się ręcznie, za pomocą pilarek. Prace pilarką obejmują ścinkę, okrzesywanie oraz wyrzynkę na poszczególne sortymenty. Następnie za pomocą ciągników drewno zrywane jest do miejsca składowania, gdzie czeka na odbiór przez klienta.
•    mechaniczny – proces ten jest realizowany z zastosowaniem maszyn wielooperacyjnych: harwesterów, które ścinają, okrzesują oraz wyrabiają sortymenty oraz forwarderów, które wyrobione drewno zrywają. Podnoszą one ergonomię i wydajność prac pozyskaniowych.

Nadleśnictwo Kalisz w obecnie obowiązującym planie urządzania lasu pozyskuje średnio rocznie 50 250 m3 grubizny i około 4 000 m3 drobnicy.

Planowane użytkowanie główne na okres obowiązywania planu urządzania lasu wynosi:
•    etat  powierzchniowy: 8 500,68 ha,
•    etat  miąższościowy: 502 545 m3 grubizny netto,

•  drewno gatunków iglastych 475 732 m3,
•  drewno gatunków liściastych 26 813 m3.

Użytkowanie lasu jest dziedziną nie tylko o użytkach leśnych, ale i służącą zaspokajaniu potrzeb społecznych poprzez kształtowanie warunków zdrowotnych i rekreacyjnych.