Jak powstają te dziwne twory tzn. galasy i co w sobie skrywają?

Ich powstanie jest spowodowane działaniem roztoczy, nicieni, często także poprzez bytowanie owadów. Galasy charakteryzuje kulisty kształt, początkowo są zielone, z czasem zmieniają zabarwienie na brunatne lub czerwone. Występują najczęściej na liściach dębu, rzadziej jaworu, głogu, róży.

Co powoduje tworzenie się tak charakterystycznych tworów na liściach?Czy można zobaczyć gruszki na wierzbie? A może „mirabelki” na dębach? Okazuję się, że można! Gruszki na wierzbie zobaczymy np. w arboretum kórnickim, natomiast o  tej porze roku przy odrobinie szczęścia uda nam się zaobserwować  także mirabelki na dębach!  Twory przypominające „mirabelki” to dziwnie wyglądające, różnobarwne zgrubienia przybierające formę kulistych narośli.

Galasy- te osobliwe twory, wyrośla na liściach powodowane są najczęściej przez niepozornego owada - galasówkę dębiankę, zwaną również jagodnicą dębianką. Gatunek ten należy do najpospolitszych w środkowej Europie przedstawicieli galasówkowatych, rodziny owadów z rzędu błonkoskrzydłych. Właśnie od tworzonych na liściach galasów  wywodzi się nazwa tej rodziny.

Wielkość i kształt galasów jest bardzo charakterystyczna dla poszczególnych gatunków, dlatego mają praktyczne znaczenie dla entomologów. Niekiedy rozpoznanie gatunku mikroskopijnej larwy, o ile da się ją zauważyć, jest bardzo trudne. Wygląd galasa, którego łatwiej wypatrzyć jednoznacznie określa gatunek żerującej larwy.

W kulistych galasach rozwijają się samice, które albo jeszcze jesienią albo po przezimowaniu wewnątrz galasa, na wiosnę, składają niezapłodnione jaja do szczytowych pączków dębów. Tu tworzą się niewielkie wyrośla, z których na przełomie maja i czerwca wychodzą samice i samce. Po zapłodnieniu samice składają jaja na spodniej stronie liści dębu i tu właśnie tworzą się znane wyrośla, w których rozwijają się samice. Tym sposobem ten nieco skomplikowany cykl się zamyka.

Galasy dębowe charakteryzują się bardzo dużą zawartością garbników, stanowiących blisko połowę ich suchej masy. Są to szczególnie taniny i kwas galusowy, które zresztą mogą być z nich pozyskiwane. Wykorzystywane są do garbowania skór. W Chinach i Indiach od setek lat wykorzystywano je również w kuchni i medycynie. Galasy jada się do dziś na Krecie i w niektórych krajach Bliskiego Wschodu.

 Z dębianek otrzymuje się taninę oraz robi nalewki wykorzystywane w lecznictwie jako środek ściągający i osłaniający. Stosowane są w medycynie także jako środki farmakologiczne o działaniu przeciwbiegunkowym. Kwas garbnikowy w postaci past i maści działa ściągająco oraz odkażająco.  Przez wiele wieków wyciąg z galasów był używany do produkcji atramentu.

Galasy jesienią przebarwiają się na ciemnożółto: Potem brunatnieją i opadają razem z liśćmi, a znajdująca się wewnątrz larwa zimuje jako poczwarka i owad wylatuje wiosną:

Galas jest, więc swoistym sposobem przejawu opieki nad potomstwem. Chroni on swojego mieszkańca przed wrogami, a także przed niekorzystnymi czynnikami atmosferycznymi. Ciekawostką jest to, że do rozwijających się galasów często składają jaja również inne owady i taki galas jest schronieniem dla kilku różnych gatunków.

Galasy praktycznie nie mają wpływu na żywotność drzewa i  nie szkodzą mu. Wewnątrz każdego z nich żeruje mała, biała larwa.

Na liściach lipy, jawora, wiązu, czy klonu polnego, ale także śliwy, jabłoni, gruszy czy orzecha można spotkać kolorowe małe wyrośla. To efekt działania szpecieli- małych pajęczaków. Żyją one wewnątrz galasa i swoim kłującym narządem gębowym wysysają soki. Czasem przenoszą wirusy chorób roślin i wtedy bywają groźne dla roślin.